حقوق مادی و معنوی کتاب به چه معناست؟

حقوق مادی و معنوی کتاب چیست؟ در این مقاله درباره ی حقوق مادی و معنوی کتاب و معنای آن با یکدیگر همراه خواهیم بود . نویسندگان و مترجمان بصورت کلی پدیدآورندگان این دغدغه را دارند که حقوق اثر خود را محفوظ نگاه دارند. این اثر می تواند در زمینه های گوناگون مثل فیلم سازی، ترجمه کتاب، شعر،  و غیره باشد. به نحوی است که دیگران با این آثار به آسانی دسترسی دارند و ضایع شدن حق آنها به مراتب راحتتر است.

این مبحث در زمینه چاپ کتاب بسیار حساسیت دارد. در این مطلب به بررسی حقوق مادی و معنوی کتاب می پردازیم.

تولید یک کتاب دارای عوامل یا تهیه کنندگانی است که هر کدام به نوبه خود نقش خاصی را ایفا کرده اند  نویسنده، مترجم، ناشر و … که طبعا دارای حقوق مادی هستند که باید به نوبه خود از آن بهره مند بشوند.بهتر است بدانید که ما خدماتی همچون چاپ مقاله و چاپ مقاله ISI نز ارائه می دهیم.

ضوابط حاکم بر حقوق مادی و معنوی کتاب

در حوزه چاپ و نشر کتاب پرداخت حقوق مادی و معنوی به صور گوناگون انجام می گیرد. بستگی به قراردادها و توافقات بین ناشر و پدید اورنده کتاب روش پرداخت و نحوه ادای حقوق تعیین می گردد. فرض کنید ناشر کتاب خاصی را به مترجمی می دهد که ترجمه کند و هزینه ترجمه را طبق یک قرارداد و توافقی به مترجم پرداخت می نماید و کلیه حقوق مادی و معنوی اثر ترجمه شده را متعلق به خود می کند.

در مثال بالا می توان گفت که ناشر خود سرمایه گذار اثر بوده است. و ریسک این سرمایه گذاری را می پذیرد ممکن است اثر با استقبال مواجه نشود و متضرر شود. شاید هم فروش بالایی داشته و سود بسیار خوبی کند. معمولا نویسندگان و مترجمان پرکار یا معروف با ناشر آشنا و خاصی کار می کنند و ضوابط خود را دارندو در این زمینه حق مادی و معنوی خود را دریافت می کنند.

پیشنهاد ویژه: چاپ مقاله ISI

مهمترین ویژگی حقوق مادی و معنوی اثر

حقوق معنوی چیست؟ در واقع مهمترین ویژگی حقوق معنوی عدم انتقال آن به غیر است. همیشه حقوق معنوی مختص و انحصار صاحب اثر است. و تحت هیچ قراردادی قابل انتقال نیست.

بعضی دست اندکاران تهییه و تولید یک کتاب ماننده ویراستاران و صفحه آراها حق کپی رایت اثر را ندارند و فقط می توانند اگر سوالاتی از ایشان بشود درباره آنها جواب بدهند و به اظهارنظر بپردازند.

حقوق مادی و معنوی مولف فوت شده یک کتاب به چه صورت است؟

حقوق مادی چیست؟ همانطور که در بالا اشاره شد حقوق معنوی قابل انتقال به دیگران نیست. ولی حقوق مادی که به مثابه دستمزد مولف است طبق قرارداد میشود به شخص دیگری منتقل بشود.

مسئله بسیار مهم در اینجا حقوق مادی یک اثر است که نویسنده یا مترجم آن فوت شده است. در کشورهای گوناگون این حق دارای شرایط خاصی است اما در ایران ۵۰ سال بعد از فوت پدیداورنده ،  به ورثه يا وصي پديدآورنده منتقل مي‌گردد.

پیشنهاد مطالعه: نکاتی درباره جلد کتاب و هدف از آن

نتیجه گیری حقوق مادی و معنوی چاپ

حقوق مادی و معنوی مربوط به چاپ کتاب از زمره اساسی ترین حقوق پدیدآورنده است. دستمزد همان حقوق مادی است که یک مولف یا مترجم از آن بهره مند می شود و طبق شرایط و توافقاتی دریافت می کنند. در شرایط ممکن است که یک ناشر با پرداخت حق ترجمه یا حق تالیف اثر را بصورت کلی یعنی حقوق مادی منحصر به خود کند.

حقوق مادی را می توان به غیر منتقل کرد اما حقوق معنوی کتاب را نمی توان انتقال داد. در زمینه تبدیل پایان نامه به کتاب نیز همین مسئله وجود دارد و می توان درباره حقوق مادی با ناشر صحبت و توافقاتی را انجام داد. هر یک از پدیدآورندگان یک کتاب دارای حق اظهارنظر هستند البته به زمینه کاری خود در ارتباط با آن کتاب.

مورد دیگر و بسیار مهم حق تالیف یا ترجمه حقوق مادی یک اثر بعد از فوت آن فرد است که تا ۵۰ سال در اختیار وراث است و بعد از آن در اختیار ناشر قرار خواهد گرفت.

بر اساس ماده ۲ قانون ترجمه و تكثير كتب و نشريات و آثار صوتي مصوب ۱۳۵۲،تكثير كتب و نشريات به همان زبان و شكلي كه چاپ شده به قصد فروش يا بهره‌برداري مادي از طريق چاپ افست يا عكسبرداري يا طرق مشابه بدون اجازه صاحب حق ممنوع است.

جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما در موسسه چاپ مقاله آونگ دانش تماس بگیرید.