بررسی اعتبار مجلات ISI مهم ترین اقدام از جانب پژوهشگران و دانشگاهیانی است که با هدف نگارش و چاپ مقاله علمی پژوهشی در معتبرترین ژورنال های داخلی و بین المللی، اقدام به نگارش مقاله می‌کنند. معمولا انتخاب این مجلات نیازمند صرف دقت و حوصله کافی جهت بررسی ویژگی هایی است که بیانگر اعتبار و ارزش آنها می باشد.
متأسفانه بارها دیده شده که یک مقاله با سطح علمی بالا به دلیل چاپ در ژورنال هایی با درجات علمی پایین، توفیقی چندانی در جذب مخاطب نداشته و عملأ تمام زحمات نویسنده در نگارش و چاپ مقاله از بین می رود. اکنون سوال اینجاست که چگونه بفهمیم مجله ای معتبر است؟ برای پاسخ به این پرسش و با توجه به اهمیت انتخاب مجله ای متناسب با سطح علمی مقاله مورد نظر، در ادامه به چگونگی بررسی اعتبار مجلات ISI و سیستم رتبه بندی آنها پرداخته و شاخص های مهم در این رابطه را معرفی خواهیم کرد.
معرفی شاخص ایمپکت فکتور
یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین شاخص ها جهت بررسی اعتبار مجلات ISI و اطمینان از درجه علمی بالای آنها، شاخصی به نام ضریب تاثیر یا ایمپکت فکتور است. اهمیت این مولفه در تعیین اعتبار مجلات علمی به اندازه ای است که نشریات فاقد این فاکتور از دیدگاه نویسندگان و پژوهشگران، اعتبار لازم برای چاپ مقاله را دارا نخواهند بود. ایمپکت فکتور را می توان معیار سنجش رفرنس هایی دانست که در یک محدوده زمانی معین، به مقالات یک مجله داده می شود. در این صورت عددی که در نتیجه این محاسبات به دست می آید، ملاکی جهت سنجش و ارزیابی، نشریات مختلف بوده و هرچه این عدد بالاتر باشد، اعتبار و ارزش علمی مجله نیز بالاتر خواهد بود.
البته نمی توان اشکالاتی را که در مورد این شاخص وجود دارند را نیز نادیده گرفت و همین مسئله موجب گردید که مولفه های دیگری برای بررسی اعتبار مجلات ISI در نظر گرفته شود. مهم ترین انتقادی که به این شاخص وارد می شود، محدود بودن دامنه استفاده از ضریب تاثیر تنها برای چاپ مقاله isi و شناسایی مجلات نمایه شده در این پایگاه علمی می باشد از طرفی، امکان مقایسه مجلات فعال در گرایش های علمی مختلف از این طریق وجود ندارد.
اما با این حال شاخص ایمپکت فکتور علی رغم این کاستی ها، بهترین معیار جهت ارزیابی اعتبار مجلات بوده و به همین دلیل، اغلب دانشگاه های ایران نیز، تمرکز خود را بر روی انتشار مقاله در نشریات این پایگاه قرار داده اند.
معرفی شاخص JIF
شاخص دیگری برای بررسی اعتبار مجلات ISI به نام JIF نیز وجود دارد که به صورت یک جدول برای مجلات فهرست شده در isi ارسال می گردد. این شاخص، نمایانگر میانگین ضریب تاثیر مجله در طی سالهای فعالیت در پایگاه اطلاعات علمی isi می باشد. نحوه محاسبه این ابزار رتبه بندی مجلات به ایمپکت فکتورهای مجله در طول تمام سالیان فعالیت مربوط می شود که با جمع بندی و تقسیم آنها بر تعداد سال ها و محاسبه برخی فاکتورهای دیگر، عددی حاصل می شود که نشان دهنده میزان ضریب تاثیر مجله در طول تمام سال ها می باشد.
به این ترتیب، پژوهشگر در هنگام انتخاب ژورنال معتبر با مشاهده میزان افت و خیزهای ایمپکت فکتور یک مجله در طول سالیان طولانی می تواند یک دیدگاه کلی از مجله به دست آورد.
پیشنهاد مطالعه: فرایند چاپ مقاله علمی ترویجی
معرفی شاخص JRK
همانگونه که اشاره شد، همه ساله نشریات تخصصی که در پایگاه isi ایندکس شده اند، براساس شاخص های ایمپکت فکتور و میانگین آن (JIF) رتبه بندی می گردند. با این حساب، نشریاتی که JIF بالاتری دارند، در جدول رنکینگ مجلات جایگاه بهتری خواهند داشت. به این ترتیب مبنای دیگری برای بررسی اعتبار مجلات ISI وجود دارد که با عنوان JRK شناخته می شود. این شاخص بیانگر رنکینگ یا رتبه یک مجله اختصاصی بر اساس میانگین ضریب تاثیر آن خواهد بود.
پیشنهاد ویژه: چاپ مقاله Scopus
در جدولی که بر اساس میانگین ضریب تاثیر مجلات در یک زمینه علمی خاص طبقه بندی شده، شماره ردیف یک مجله با نماد n و تعدا مجلاتی که با همین گرایش در جدول قرار گرفته اند نیز با نماد N مشخص می شود. در این صورت می توان شاخص JRK را اینگونه تعریف کرد که؛ JRKبین صفر و یک تغییر می کند و در صورتی که مجله ای دارای JRK یک باشد به معنای آن است که در گرایش علمی مورد نظر هیچ مجله دیگری از نقطه نظر شاخص JIF بالاتر از مجله شما قرار ندارد.
جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما در موسسه چاپ مقاله آونگ دانش تماس بگیرید.