داوری مقالات علمی فرآیندی است که به تولید و انتشار یک محتوای علمی با کیفیت کمک می کند. به طور کلی پروسه تحلیل و ارزیابی مقالات علمی توسط چندین داور برجسته و تراز اول دانشگاهی و به شکلی کاملا حرفه ای صورت می پذیرد. البته بسته نوع مقاله و ژورنال مورد نظر برای انتشار مقاله، قضاوت و تعیین ارزش یک محتوای علمی می تواند به وسیله دانشجویان دکترا و یا سایر محققین نیز اجرا گردد و انجام آن تنها مستلزم آشنایی با معیارهای لازم جهت ارزیابی و داوری مقالات علمی خواهد بود که در این مقاله به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
لزوم داوری و ارزیابی مقالات علمی
داوری پژوهش های علمی از این جهت قابل اهمیت است که با چاپ مقاله علمی پژوهشی ، ضمن تولید یک منبع علمی قابل اعتماد و با ارزش، بر اعتبار مجله نیز می افزاید. در واقع، همه مقالات، دربردارنده ایده های جدید و فرضیات تازه ای برای انتقال به مخاطب هستند که تأیید درستی آنها، یک مجوز برای چاپ و انتشار و مبنای تحقیقات بعدی خواهد بود. عناصری که در داوری مقالات علمی مورد تجزیه و تحلیل واقع می شوند، عبارتند از:
· رویکردعلمیمقالهوجدی بودن اظهارات
· اعتماد به داده ها بر اساس شواهد و دلایل علمی
· توانایی ارائه فرضیات جدید
· احترام به منابع و سایر پژوهش های پیشین
پیشنهاد ویژه: استخراج مقاله از پایان نامه
مدت زمان داوری و ارزیابی مقالات علمی
معمولا پس از اتمام نگارش مقاله و ارسال آن به ژورنال علمی مورد نظر، دریافت نتیجه داوری مقالات علمی چندین ماه و گاهأ تا یکسال نیز به طول می انجامد. با این حال برخی مجلات معتبر براساس اهمیت موضوع، درجه بندی مختلفی را برای بررسی مقاله در نظر می گیرند تا یک محقق، دانشجو و یا متخصص بتواند با اطمینان بیشتری از نتایج محتوای علمی مذکور به عنوان یک منبع یا پشتوانه، بهره برداری نماید. به همین دلیل این مجلات، قبل از انتشار و چاپ مقاله، دو بار اقدام به مرور و ارزیابی مقاله می کنند که در این حالت، فرآیند داوری ممکن است بیشتر به طول بیانجامد.
نحوه ارزیابی مقالات یا محتوای علمی
بسیاری از مجلات علمی و معتبر دنیا، ارزیابی پژوهش های محققان را از طریق یک شبکه داوری انجام می دهند و معیارهایی را برای داوری مقالات علمی در نظر می گیرند که در مجلات مختلف متفاوت می باشند. سپس با اتمام این مرحله، گزارشی مبنی بر نتیجه داوری تهیه می گردد که در آن عناصر مهم در پژوهش های علمی را بررسی و در صورت لزوم، اصلاحاتی را نیز به نویسنده پیشنهاد می کنند.
پیشنهاد مطالعه: چگونه مقاله خود را ویرایش کنیم؟
معیارها و عناصر مهم داوری مقاله علمی
محتوای مقاله
تحلیل محتوای متن از نظر بهره مندی از یک ساختار واضح و قابل درک، مهم ترین معیار برای داوری مقاله علمی محسوب می شود. در مقالات علمی می بایست با استدلال های علمی به بیان موضوعات مهم و اساسی پرداخته شود تا فرضیات تجربی نویسنده اثبات گردد. همچنین مشاهده یک روش علمی در این نوع مقالات برای ارتقاء جایگاه علمی محتوا بسیار مهم است. از این رو در پروسه داوری، کلیه ایده ها، اظهارات و استدلال های علمی مورد ارزیابی واقع می شوند.
منابع مورد استفاده
اساسأ نگارش مقالات علمی با تکیه و استناد بر منابع علمی صورت می گیرد که این منابع نیز الهام گرفته از سایر تحقیقات و پژوهش هایی است که در گذشته انجام شده اند. از این رو، کیفیت متن و فرضیات علمی مقاله، نشأت گرفته از کیفیت منابع و استنادها خواهد بود. به همین منظور، نکات زیر در داوری مقالات علمی مورد بررسی واقع می شوند:
–نحوه صحیح استفاده ازمنابع و رعایت استانداردها
–پشتیبانی اصولی از فرضیات، اما نه به عنوان استدلال اصلی مقاله
– کیفیت بالای محتوای مرجع و بیان واضح و مشخص نقل قول ها
– مطابقت موضوع مقاله با منبع ذکر شده
پیشنهاد ویژه: چاپ مقاله Scopus
نویسندگان
یکی دیگر از عناصر موثر در کیفیت مقالات، نویسنده مقاله و توانایی او برای تولید یک محتوای علمی است. درواقع هرچقدر یک نویسنده تسلط و تجربه بالاتری برای نگارش محتوای علمی داشته باشد، مقاله نیز اعتبار بیشتری خواهد یافت و اظهارات و فرضیات نویسنده، شکل جدی تری به خود می گیرد. از این رو، بسیاری از موسسات تحقیقاتی برای چاپ مقاله isi و دیگر مقالات علمی پژوهشی از مهارت افراد با تجربه در رشته های خاص بهره برده که سطح تخصص این افراد، معیاری جهت ارزیابی و داوری مقالات علمی محسوب خواهد شد.
جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما در موسسه چاپ مقاله آونگ دانش تماس بگیرید.
5 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
معمولا به جزییات توجه زیادی میشه در داوری مقالات
خیلی ممنون برای این مقاله ی عالی! اطلاعات خیلی مفیدی رو در مورد داوری مقالات علمی ارائه کردین. واقعا برای من که دانشجو هستم و میخوام مقاله ام رو برای چاپ بفرستم خیلی مفید بود.
من خودم تجربه ی یه بار داوری مقاله رو دارم و میدونم که چقدر کار سختیه. این مقاله خیلی بهم کمک کرد که فرآیند داوری رو بهتر درک کنم و بتونم به طور عادلانه و منصفانه مقاله ها رو داوری کنم.
به نظرم برای اینکه بتونیم مقالات رو به طور کامل و دقیق داوری کنیم، باید دانش کافی در مورد موضوع مقاله داشته باشیم و با اصول و روش های تحقیق علمی آشنا باشیم.
به نظرم، داوری مقالات علمی باید بر اساس معیارهای علمی و اخلاقی انجام بشه و داوران باید بدون هیچگونه پیش داوری یا تعصبی، مقاله ها رو بررسی کنن. همچنین، داوران باید به طور کامل رازدار محتوای مقاله ها باشن و اطلاعات مقاله ها رو به هیچ کس دیگری فاش نکنن.