در دهه های اخیر، با گسترش فضای اینترنت و افزایش تقاضا برای انتشار نتایج تحقیقات، پدیدهای به نام مجلات غارتگر یا به انگلیسی “Predatory Journals” به وجود آمده است که به عنوان یک چالش مهم در جهان علمی شناخته می شود. این مجلات که به صورت نامناسب و غیراخلاقی عمل می کنند، به انتشار مقالات علمی برای جذب پول از نویسندگان علاقهمند به انتشار مقاله و یا دستیابی به رتبه های جعلی در سیستم های ارزیابی علمی می پردازند.
پیشنهاد ویژه: چاپ مقاله
predatory journals
مجلات غارتگر یا “Predatory Journals”، مجلاتی هستند که به طور نامناسب و غیراخلاقی عمل می کنند و با ارائه خدمات نامناسب و برخی موارد تقلبی، سعی در جلب نویسندگان و دریافت هزینه های انتشار دارند. این مجلات با تبلیغات جذاب و نمایهگذاری غیرمعمول، اغلب نویسندگان غیرمطلع را به خود جذب می کنند و در برخی موارد با استفاده از نام ها یا معیار هایی که به نظر علمی و معتبر می آیند، تلاش می کنند تا اعتبار علمی خود را بالا ببرند.
به عنوان مثال، این مجلات ممکن است داوری کیفی نداشته باشند یا از داوری سریع و سطحی استفاده کنند، مقالات را بدون هیچ ارزیابی علمی مناسبی منتشر کنند، یا حتی درخواست پرداخت هزینه های انتشار را برای مقالاتی که کیفیت علمی ندارند، ارائه دهند.
وجود این مجلات غیرمعتبر برای جامعه علمی عواقب منفی متعددی دارد، از جمله زیان به رسمیت و اعتبار علمی، از دست دادن اعتماد عمومی به نشر علمی، و افتادن در یک دام از تقلب و تزویر علمی. بنابراین، شناسایی و جلوگیری از فعالیت های مجله غارتگر از اهمیت بسیاری برخوردار است و این نیازمند همکاری جهانی و تلاش های مشترک بین محققان، انتشاردهندگان، و سازمان های علمی است.
چگونه مجلات معتبر را بشناسیم؟
شناسایی مجلات علمی معتبر مهم است تا مطمئن شویم که تحقیقات و مقالات ما به صورت صحیح و در محیط هایی با اعتبار علمی منتشر می شوند. در ادامه چند روش برای شناسایی مجلات معتبر علمی ذکر شده است:
بررسی فهرست مجلات معتبر:
بسیاری از سازمان ها و منابع علمی، فهرست هایی از مجلات علمی معتبر را ارائه می دهند که می توانید از آن ها استفاده کنید. به عنوان مثال، فهرست مجلات ISI (Web of Science)، مجلات Scopus، و فهرست مجلات برگزیده DOAJ (Directory of Open Access Journals) از جمله فهرست های معتبر هستند که می توانید از آن ها استفاده کنید.
بررسی عوامل مختلف:
در انتخاب یک مجله برای ارسال مقاله، به عواملی مانند شاخص تأثیر، رتبهبندی در فهرست های معتبر، داوری کیفیت، شفافیت نشریه، و معیار های دیگر توجه کنید.
مطالعه مقالات انتشار یافته:
مطالعه مقالاتی که قبلاً در مجله منتشر شدهاند، می تواند به شما کمک کند تا اعتبار و کیفیت مجله را بسنجید. از این طریق می توانید از سبک، روش های داوری، و محتوای علمی مجله آگاه شوید.
مشورت با همکاران و استادان:
مشورت با همکاران و اساتیدی که در زمینه موضوعی شما فعالیت می کنند، می تواند به شما کمک کند تا به مجلات مناسبی برای ارسال مقاله دست پیدا کنید.
پیشنهاد ویژه: چاپ مقاله علمی پژوهشی داخلی
آیا مجلهای که برای چاپ مقاله، درخواست هزینه می کند، غارتگر است؟
خیر، مجلهای که برای چاپ مقاله از شما هزینه می خواهد، به تنهایی به عنوان یک مجله غارتگر شناخته نمی شود. در واقع، بسیاری از مجلات علمی معتبر از نویسندگان خود هزینه هایی برای پوشش هزینه های نشر و توزیع مقالات درخواست می کنند، که معمولاً به عنوان “هزینه های انتشار” یا “تهیه صفحه” شناخته می شود.
اگر یک مجله به طور صحیح و با روش های شفاف و معتبر به انتشار مقالات بپردازد، و از نویسندگان خود هزینه های معقولی بابت خدمات ارائه شده درخواست کند، آنگاه به عنوان یک مجله معتبر و اخلاقی در نظام علمی شناخته می شود.
اما اگر یک مجله با ارائه خدمات نامناسب و برخی موارد تقلبی، سعی در جذب نویسندگان و دریافت هزینه های انتشار داشته باشد، بدون توجه به کیفیت علمی مقالات و داوری کیفی، و به طور کلی رویکردی نادرست و غیراخلاقی داشته باشد، آنگاه به عنوان یک مجله غارتگر معتبر نخواهد بود.
چگونه تشخیص دهیم که یک مجله، غارتگر است؟
تشخیص مجله غارتگر از مجلات معتبر یک فرآیند مهم و حیاتی برای ارسال مقالات علمی است. در ادامه، چندین نکته و راهنمایی برای شناسایی مجلات غارتگر ذکر شده است:
بررسی وضعیت شناسایی:
بررسی وضعیت شناسایی مجله در پایگاه های داده علمی معتبر مانند PubMed، Web of Science، Scopus و DOAJ می تواند به شما کمک کند تا معتبریت مجله را ارزیابی کنید.
کیفیت داوری:
بررسی کیفیت فرآیند داوری و انتشار مقالات، از جمله تعداد داوران و شفافیت داوری، می تواند به شما کمک کند تا اعتبار مجله را بسنجید.
معیار های انتشار:
بررسی معیارهای انتشار مجله از جمله تأثیر فاکتور، نرخ پذیرش، و امکان دسترسی به مقالات منتشر شده می تواند نشان دهنده اعتبار مجله باشد.
سیاست های نشر:
بررسی سیاست های نشر مجله از جمله موارد مرتبط با انتخاب مقالات، اخلاق نشر، و شرایط انتشار می تواند به شما کمک کند تا اعتبار و شفافیت مجله را بسنجید.
بررسی وبسایت و اطلاعات تماس:
بررسی وبسایت مجله و اطلاعات تماس، از جمله اطلاعات مربوط به مدیران و داوران، می تواند به شما اطلاعات بیشتری در مورد معتبریت مجله ارائه دهد.
با توجه به این نکات، می توانید از ورود به مجلات غیرمعتبر و غارتگر پرهیز کرده و مقالات خود را در مجلات با اعتبار علمی و اخلاقی در موسسه چاپ مقاله منتشر کنید.
پیشنهاد مطالعه: معرفی بهترین ابزار های آنلاین انتخاب مجله (Journal Finder)
سخن پایانی
مجلات غارتگر یک چالش مهم در جهان علمی هستند که به طور نامناسب و غیراخلاقی عمل می کنند. این مجلات با استفاده از تبلیغات فریبنده، داوری نامناسب، و معیار های کیفیت نامناسب، سعی در جذب نویسندگان و دریافت هزینه های انتشار دارند. از طرف دیگر، وجود این مجلات می تواند به زیان اعتبار علمی، از دست دادن اعتماد عمومی به نشر علمی، و آسیب به سلامتی علمی منجر شود.
سوالات متداول
۱٫ مجله غارتگر چیست؟
مجله غارتگر مجلاتی هستند که با ارائه خدمات نامناسب و معیار های کیفیت نامناسب، سعی در جذب نویسندگان و دریافت هزینه های انتشار دارند، بدون توجه به کیفیت علمی مقالات.
۲٫ چگونه می توانم مجله غارتگر را شناسایی کنم؟
بررسی وضعیت شناسایی مجله در پایگاه های داده علمی معتبر، بررسی کیفیت داوری و انتشار مقالات، مطالعه سیاست های نشر مجله، و مشورت با همکاران و اساتید می تواند در شناسایی مجلات غارتگر کمک کند.
۳٫ ورود به یک مجله غارتگر چه نتایجی دارد؟
ورود به یک مجله غیرمعتبر و غارتگر می تواند منجر به کاهش اعتبار علمی شود.
2 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
مجلات غارتگر واقعا خیلی زیاد هستن و بهتره حواسمون به این موضوع باشه…
سلام محمد عزیز
کاملا درسته